Wrzesień - Shy [Piszę, bo lubię]

„Tu wolność, tam stosik, czyli o (nie)tolerancji religijnej”

GAZETA z roku 1574

Najzabawniejszą dla mnie rzeczą już od wielu długich lat jest to, iż ludzie, z pozoru stojący w szeregach Boga, roszczą sobie prawa do wszelakich dóbr materialnych, zostawiając dla całej masy prostych „robaków” społeczeństwa długi do spłacenia Kościołowi i bardzo wątpliwą łaskę Pana. Zabawny jest również fakt, że wiara to jedynie przykrywka, pod którą roztacza się luksusowe życie duchownych, rzadko kiedy moralne, a pełne rozpusty i nepotyzmu. Jak zaś radzi sobie Kościół z innowiercami?

Odpowiedź na tyle prosta i jawna, że aż obrzydliwa i wzbudzająca żałość nad ciemnymi umysłami owych „bojowników bożych”. Mianowicie (święta z bożej łaski) Inkwizycja wzywa na sąd niewinnych ludzi, oskarżonych o takie rzeczy, jakie nie śniły się kiedykolwiek najmędrszym umysłom. Następnie rozkładane są stosy i biedacy żywcem pożerani są przez ogień. Krzyku – co nie miara. Używa się również wymyślnych tortur i niewielu szczęśliwców wychodzi z nich żyw.

Tu zwrócić musisz uwagę, czytelniku, na kwestię tego, że umęczone „mizeractwo i plebs” z ulgą przyjmują śmierć po, na przykład, wkłuwaniu pod paznokcie drzazg lub podtopieniach w balii. Szkoda atramentu na snucie domysłów o tych wszystkich okrutnych wydarzeniach, toczących się za zamkniętymi drzwiami, o katach, pastwiących się z pełnią kwintesencji nad nieborakami, posądzanymi o zdradę, czary-mary, hokus-pokus lub bliskie znajomości z „wiedźmami”.

Podoba mi się za to sytuacja w Polsce. O dziwo, dawniej jeszcze powiedziałbym, że to jedno z ostatnich miejsc, gdzie szansę na zaistnienie ma tolerancja religijna. Tymczasem na mocy ustawionej w 1573 roku Konfederacji Warszawskiej w kraju tym żyć może każdy i wierzyć, w co mu się tylko podoba. Czy nie uważasz, czytelniku, że człowiek powinien posiadać chociaż to jedno prawo, prawo do odpowiadającej jego przekonaniom religii? Przykładowo, wychowując się w katolickiej rodzinie, rodzice wymagają od ciebie, abyś był wierny temu samemu, czemu wierni są oni. Nie osądzam, jakoby był to błąd karygodny, jednakże w dorosłości posiadasz rozwiniętą świadomość, własny umysł, być może inne wartości. Powinieneś ufać najbliższym tobie przekonaniom, bez strachu i lęku, że któregoś dnia marnie skończyć przez to żywot.

Świat od zarania dziejów był okrutny, ludzie walczyli i przelewali krew; świat jest zbyt okrutnym zakątkiem, by sprzeczać się o coś tak osobistego, delikatnego i subtelnego, jak wiara w Boga, oraz o to, co nosisz w sercu, a co nie zostanie wyjęte nawet pod groźbą biczowania. Dzisiaj dominuje błądzenie. Religia stała się grą o złoto i wszelkiego rodzaju bogactwa materialne; w grze tej nie liczy się prosty człowiek, tylko to, aby się on nie sprzeciwił i nie wywołał burzy herezjami.

Tysiące drżą o swoje życie, ale tysiące innych oddycha bezpiecznie w ciepłych, wypełnionych miłością domach.  Jedyna rada na prześladowania? Wyjedź. Chociażby do Polski, tylko do Polski – nie na stałe, poczekaj na lepsze czasy. Bowiem wiadome jest, że prędzej czy później nastaną.

Ucieczka wszakże nie rozwiązuje problemu ogółu. Bo ileż jeszcze ludzi zostanie straconych przez obłudę Kościoła? Przewiduję wojny na tle religijnym i wiele nonsensownych ofiar, bo zaślepieni nietolerancją głupcy pójdą za jedynym słusznym głosem: walcz o to, by twoje było najgodniejsze.

Wobec Boga wszyscy jesteśmy równi. Czy jesteś księciem, czy chłopem. Jesteśmy także uwięzieni w mackach strachu i żądnego krwi Kościoła. Na drodze ciemnogród, zasłaniający się Bogiem. Nie ma mocy, aby nagle zmienić postać rzeczy.

Stosy się piętrzą i  czuję, że dym palonych ciał wkrótce przesłoni oczy i tobie, czytelniku, oraz innym nieszczęśnikom.

Myśliciel i humanista z Europy Środkowej